Blog

Z punktu widzenia medycyny chińskiej odporność to kwestia kompleksowa, postrzegamy ją na 3 poziomach:

1. Nerki
2. Układ pokarmowy
3. Płuca

Każdy z 3 filarów odporności będzie tematem osobnego artykułu.

Aby wzmocnić odporność trzeba mieć na uwadze te trzy aspekty i sprawdzić, co u danej osoby wymaga szczególnej uwagi, w TCM najważniejsza jest indywidualna diagnoza, ona jest podstawą zaleceń dietetycznych, ziołowych, akupunktury.

Tym razem napiszę więcej na temat Płuc.

W TCM Płuca nazywane są mistrzem Qi, ponieważ ważnym ich zadaniem jest rozprowadzanie Qi.

Aby dobrze spełniać tą funkcję Płuca wykorzystują 3 rodzaje ruchów i omawiając je  najlepiej będę mogła pokazać, co wspiera Płuca:

• ruch na zewnątrz, który jest bezpośrednio związany z odpornością, bo rozprowadza Qi, a także Wei Qi, czyli energię obronną po powierzchni ciała, aby chronić ją przed wpływami czynników patogennych. To wiąże się także z kontrolowaniem przez Płuca porów skory, ich zamykania i otwierania, a to ma bezpośredni związek z poceniem. Gdy Wei Qi, czyli energia obronna jest silna wówczas pory otwierają się i zamykają się we właściwym czasie. Gdy jest słaba funkcja ta jest zaburzona, pojawiają  się wówczas tzw. spontaniczne poty, czyli nie związane z żadnym wysiłkiem. Jest to oznaka, ze pory skory pozostają otwarte, co ułatwia czynnikom patogennym wnikanie do wnętrza ciała. Jeśli Płuca są silne wówczas Wei Qi w dzień chroni nasza powierzchnie ciała, natomiast w nocy, gdy śpimy  chowa się do środka ciała, aby chronić i ogrzewać narządy.  Dlatego w nocy przykrywamy się, bo powierzchnia jest mniej chroniona. Rano po otwarciu oczu Wei Qi wraca na powierzchnię, aby chronić ciało. Funkcje rozprowadzania Qi przez Płuca wspiera smak ostry, jest on szczególnie ważny, gdy do naszego ciała wniknął patogen z zewnętrz. Popularnym przykładem jest zastosowaniem napoju ze świeżym imbirem po tym jak przemarzliśmy, wtedy pojawia się awersja  do zimna i wiatru i nie pocimy się, napój ze świeżym imbirem mocno porusza Qi Płuc, ogrzewa je, działa napotnie, czyli otwiera pory skóry i patogen zimna zostaje wyprowadzony na zewnątrz.
• Kolejnym ważnym ruchem dla prawidłowej pracy Płuc jest ruch w dół. Sprowadza w dół płyny ciała – gdy budzimy się rano z opuchnięta twarzą to znak, ze ta funkcja Płuc jest zaburzona. Rownież kaszel oznacza zaburzenie tej funkcji, zablokowanie ruchu Qi Płuc w dół. Smakiem wspierającym ta funkcje Płuc jest smak gorzki.  Gdy kaszel jest mokry z łatwą do odkrztuszenia jasną wydzieliną wówczas świetnie sprawdza się napar z tymianku, który osusza wydzielinę i kieruje Qi Płuc w dół.
• Płuca pracują prawidłowo, gdy zachowują się podobnie jak gąbka. Aby było to możliwe muszą być odpowiednio nawilżone, w tym aspekcie ważny jest smak słodki. Smak słodki ogrzewający np. owies, marchewka, dynia wzmacniają Qi Płuc, natomiast smak słodki ochładzający będzie nawilżał Płuca, tu najlepsze produkty to: gruszki, migdały, miód. Mała ilośc smaku kwaśnego z kolei  zapewnia ruch ściągający. Smak kwaśny jest ważny w przypadku wspomnianych wyżej spontanicznych potów, pomocna może być np. herbata z owoców głogu.

W zimnych porach roku pojawia się tendencja do nadużywania smaku ostrego, ciepłego, szczególnie imbiru. A więcej nie znaczy lepiej. Jeśli nadużywamy imbiru, pikantnych przypraw, a także dodajemy do potraw za dużo przypraw wysuszających o smaku gorzkim jak tymianek, rozmaryn, oregano wówczas działamy zbyt jednostronnie i może pojawić się suchość w Płucach, co zaburzy ich prawidłową pracę. Warto wiec pamietać o wszystkich smakach ważnych dla Płuc i poszukiwać równowagi w ich używaniu oraz pamietać w diecie o produktach takich jak biała rzodkiew, kalarepka, kalafior, ryż, które są chłodne i działają na Płuca odświeżająco, chronią je przed suchością. Istotnym czynnikiem pozadietetycznym, który generuje suchość Płuc i tym samym osłabia odpornośc jest klimatyzacja. Jeśli nie można jej uniknąć warto pamietać o nawilżaniu Płuc.

Podstawowym zadaniem  Płuc jest  pozyskiwanie Qi, czyli energii życiowej z powietrza oraz rozprowadzanie je po całym ciele. Płuca jest jednym z 3 ważnych źródeł pozyskiwania energii życiowej, obok Śledziony, która pozyskuje energię z pożywienia i Nerek, które magazynują nasza przed i pourodzeniową energię.  Nie bez znaczenia dla naszej odporności i witalności jest wiec sposób, w jaki oddychamy i powietrze, jakim oddychamy. Zanieczyszczone powietrze jest wiec istotnym czynnikiem obniżającym nasza odporność. Za to ruch na świeżym powietrzu oraz ćwiczenia oddechowe wzmacniają Płuca.

W kontekście odporności ważna jest bezpośrednia relacja Płuc ze Śledzioną. Te narządy są wg fizjologii TCM  w związku z bliźniaczym tzn. ze są zawsze w takim samym stanie energetycznym.

Śledzionę rozumiemy jako układ pokarmowy. Jeśli w diecie  jest dużo produktów nawilżających jak: jogurty, twarogi, kefiry, cukier, mąka, owoce, soki owocowe, banany, mleko, szczególnie zimno mleko, sałatki z surowych warzyw, zimne napoje, piwo, lody wówczas dochodzi do wytworzenia  zimnego śluzu, który ze względu na relacje bliźniaczą tych narządów trafi do Płuc i zalega tam powodując przewlekłe katary, zatkane zatoki, polipy w nosie, mokry kaszel. Wówczas nieoceniony jest tymianek, rozmaryn, majeranek, świeży imbir, kardamon, czosnek, cebula, por, marchew, dynia, koper włoski, kasza gryczana i jaglana. Z punktu widzenia TCM stosowanie wówczas dużych dawek zimnej termicznie witaminy C jest błędem i powoduje przytrzymywanie śluzu w Płucach.

Gdy śluz zalega dłużej w Płucach zmienia się w żółty, trudny do odkrztuszenia, wysmarkania wówczas potrzebna jest inna strategia leczenia z białą rzodkwią i zupą miso na czele.

Oznacza to, ze w każdej sytuacji potrzebne jest do odpowiednie remedium, w czasie infekcji trzeba dostosowywać leczenie do objawów, wiedza z medycyny chińskiej daje narzędzia do tego.

Autor: Katarzyna Jaszczyk-Górska (dyplomowany dietetyk wg Tradycyjnej Medycyny Chińskiej)